Stworzyć tekst. Uczniowska kompetencja tekstotwórcza w edukacji polonistycznej

Nakierowana antropocentrycznie współczesna szkolna dydaktyka polonistyczna wiedzie ucznia ku poznawaniu świata, interpretowaniu go, odnajdywaniu w nim miejsca dla siebie. Jednym z podmiotów w dialogu o rzeczywistości staje się szeroko pojmowany tekst, wyraża bowiem określany obraz świata  piszącego. Dlatego ważnym zadaniem dla dydaktyki staje się przygotowanie ucznia do tworzenia tekstu, który będzie nie tylko świadectwem wiedzy i umiejętności, ale także wykładnikiem sposobu postrzegania i oceny rzeczywistości. Książka, łącząc refleksję naukową ze szkolną praktyką, pokazuje, jak rozwijać uczniowską kompetencję tekstotwórczą. Prowokuje do przemyśleń o specyfice uczniowskiego tekstu i pokazuje, jak podejmowane przez nauczyciela działania mogą prowadzić do twórczego dialogu z uczniem, który wyraża siebie poprzez stworzony tekst.

Dr Ewa Nowak – metodyk i dydaktyk, pracuje w Katedrze Polonistycznej Edukacji Nauczycielskiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współautorka podręczników do kształcenia polonistycznego na poziomie gimnazjum i liceum, autorka wielu artykułów poświęconych edukacji polonistycznej. Bada problemy uczniowskiej kompetencji językowej, komunikacyjnej, tekstowej, integracji kształcenia językowego i literacko-kulturowego. Zajmuje się również nauczaniem jezyka polskiego jako obcego; uczyła języka polskiego na Uniwersytecie Burgundzkim i w Liceum Europejskim w Dijon we Francji. 

SPIS TREŚCI

Jadwiga Kowalikowa,

Słowo wstępne 

Wprowadzenie 

• ROZDZIAŁ I. Tekst i wyznaczniki tekstowości w koncepcjach językoznawczych, czyli do czego potrzebna jest teoria tekstu w praktyce dydaktycznej

[1. Ujęcie semiotyczne – tekst jako złożony znak; 2. Ujęcie stylistyczne – tekst jako nośnik stylu; 3. Ujęcie kognitywne – tekst jako obraz świata; 4. Ujęcie komunikacyjno-funkcjonalne – tekst jako proces; 5. Językoznawcze koncepcje tekstu a szkolna praktyka]

• ROZDZIAŁ II. Specyfika tekstu uczniowskiego 

[1. Od „piszę, bo muszę” do „piszę, bo chcę”; 2. Czym jest dyskurs?; 3. Dyskurs edukacyjny; 4. Dyskurs szkolny; 5. Tekst uczniowski w dyskursie szkolnym]

• ROZDZIAŁ III. Tekst uczniowski w toku lekcji – czyli jak przekształcać strategie nauczania w dyskurs 

[1. Funkcje tekstu uczniowskiego we wstępnym ogniwie lekcji. Implikacje praktyczne – propozycje koncepcji lekcji; 2. Funkcje tekstu uczniowskiego w części właściwej lekcji. Implikacje praktyczne – propozycje koncepcji lekcji; 3. Funkcje tekstu uczniowskiego w części podsumowującej lekcji. Implikacje praktyczne – propozycje koncepcji lekcji]

• ROZDZIAŁ IV. Uczniowska kompetencja tekstotwórcza 

[1. Umiejętność, sprawność, kompetencja jako cele kształcenia; 2. Kompetencja komunikacyjna; 3. Kompetencja tekstowa i tekstotwórcza jako płaszczyzny kompetencji komunikacyjnej; 4. Wyróżniki i dydaktyczne wykładniki uczniowskiej kompetencji tekstotwórczej]

• ROZDZIAŁ V. Stworzyć tekst, czyli rozwijanie i doskonalenie uczniowskiej kompetencji tekstotwórczej 

[1. Kiedy działania dydaktyczne są metodą; 2. Propedeutyka działań tekstotwórczych – okazjonalne ćwiczenia sprawnościowe; 3. Tworzenie tekstu przez działania zgodne z normami i instrukcjami; 4. Tworzenie tekstu przez analizę i twórcze naśladowanie wzoru; 5. Tworzenie tekstu przez przekład intersemiotyczny; 6. Metoda praktyki pisarskiej; 7. Tekst uczniowski – od idei do realizacji]                                                        

• ROZDZIAŁ VI. Metoda samooceny jako sposób rozwijania uczniowskiej kompetencji tekstotwórczej 

[1. Uczniowska samoocena wypowiedzi pisemnej; 2. Założenia wstępne metody; 3. Etapy pracy metodą samooceny; 4. Metoda samooceny w aspekcie teleologicznym]

Uwagi końcowe 

Bibliografia