Transgresje w edukacji. Tom 1

Profesor Wiktor Żłobicki wystąpił z niezwykłą inicjatywą: jako redaktor naukowy przewodzi  rzeszy młodych naukowców; razem współtworzą dwutomową publikację (t. 2 – w przygotowaniu) zatytułowaną Transgresje w edukacji. Tytułowe transgresje należy rozumieć bardzo szeroko:  jako przekraczanie granic, realnych i umownych – symbolicznych, psychologicznych, społecznych, materialnych. Tym, co pozwala pokonać bariery, jest edukacja, pojmowana multidyscyplinarnie, jako dziedzina wymagająca kontekstu pedagogicznego, psychologicznego, socjologicznego, a także – filozoficznego. Zamiar Autorów niezwykle ambitny, a zakres – bezkresny, toteż, jak zaznacza we Wstępie Wiktor Żłobicki, prezentowane czytelnikom obszerne dwa tomy to zaledwie czubek góry lodowej, jedynie zaznaczenie problematyki, ze wszystkimi jej odcieniami i półtonami.

z receznzji:

Książkę rekomenduję do druku z wyraźnym przekonaniem, że będzie czytana i cytowana, stanowi bowiem wartościowe kompendium wiedzy, obejmujące jasno określone pole problemowe, a jednocześnie posiadające skrystalizowaną myśl/ideę przewodnią. Redaktorowi, profesorowi Wiktorowi Żłobickiemu, z całą pewnością udało się zgromadzić w tomie takie egzemplifikacje transgresji w edukacji, które – jak wyeksponował to we wstępie – „są stałym elementem edukacji w wymiarze nie tylko grupowym, ale także jednostkowym/ indywidualnym, i towarzyszą człowiekowi na różnych etapach jego życia, dając szanse na rozwój, lecz stanowiąc również o barierach, które ów rozwój utrudniają czy wręcz uniemożliwiają”. Mamy tutaj przy tym do czynienia – jak pisze słusznie redaktor – z „edukacją, która przybiera formę swoistej gry o wykorzystanie potencjału rozwojowego jednostki”.

Z recenzji prof. zw. dr. hab. Zbyszka Melosika

Dociekania o transgresji w edukacji w polecanej książce podzielone zostały na cztery części.

W pierwszej z nich, zatytułowanej Transgresje. Edukacja i otoczenie społeczne, znalazło się siedem artykułów, w których podjęto następujące zagadnienia: hybrydowości dyscyplin naukowych, tranzycji z edukacji akademickiej na rynek pracy, transgresyjnych kontekstów edukacji osób starszych, kompetencji społecznych gimnazjalistów w kontekście ich aktywności w przestrzeni wirtualnej, doświadczeń adaptacyjnych dzieci po zakończeniu edukacji wczesnoszkolnej, poziomu zaufania rodziców na różnych etapach edukacji ich dzieci oraz barier edukacyjnych w środowisku wiejskim.

Transgresje w perspektywie pedeutologicznej to druga część publikacji. Zawiera pięć tekstów poświęconych: rozpoznaniu kompetencji przyszłych nauczycieli, transgresyjnemu wymiarowi awansu zawodowego nauczycieli, kształtowaniu się tożsamości zawodowej nauczycieli w kontekście transgresji biograficznych, rozwojowi profesjonalnemu włoskich surdopedagogów oraz samoocenie kompetencji muzycznych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej.

W części trzeciej, zatytułowanej Transgresje w edukacji wczesnoszkolnej, autorzy artykułów omawiają takie zagadnienia, jak: transgresyjny wymiar aktywności poznawczej dziecka, dojrzałość szkolna, progi programowe w edukacji wczesnoszkolnej, dynamika przestrzeni klasy w edukacji wczesnoszkolnej oraz amerykański program wspierania rozwoju umiejętności szkolnych dzieci w edukacji początkowej.

Publikację zamyka część czwarta Transgresyjny wymiar specjalnych potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży, w której zaprezentowano artykuły na temat: koncepcji nauczania transgresyjnego jako odpowiedzi na specjalne potrzeby edukacyjne, rozwijania wybranych kompetencji uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, kompetencji nauczycieli języka angielskiego w pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, gotowości nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej do pracy z dzieckiem przewlekle chorym, roli rodziców w pokonywaniu przeszkód w rozwoju dzieci uzdolnionych, barier w kształceniu uczniów zdolnych w czeskiej szkole oraz szans dzieci zdolnych z rodzin dotkniętych ubóstwem.

Spis treści:

Wstęp (Wiktor Żłobicki)        

CZĘŚĆ I. Transgresje. Edukacja i otoczenie społeczne
Bogusław Śliwerski
Pedagogika na progu innych nauk społecznych,
czyli o potrzebie powrotu do hybrydowych dyscyplin naukowych    

Wiktor Żłobicki
Tranzycja z systemu edukacji akademickiej na rynek pracy       

Ewa Sokołowska
Transgresyjne konteksty edukacji osób starszych       

Małgorzata Brodacka
Kompetencje społeczne młodzieży gimnazjalnej
i jej aktywność na portalach społecznościowych       

Renata Michalak
Doświadczenia adaptacyjne czwartoklasistów
a kształtowanie zaufania społecznego       

Agnieszka Jankowska
Zaufanie rodziców do szkoły. Wybrane konteksty i kontrowersje       

Justyna Miko-Giedyk
Bariery w edukacji dzieci i młodzieży ze środowisk wiejskich      

CZĘŚĆ II. Transgresje w perspektywie pedeutologicznej
Joanna Malinowska
Między edukacją akademicką a rynkiem pracy –
rozpoznanie kompetencji przyszłych nauczycieli      

Ewa Musiał
Transgresyjny wymiar awansu zawodowego nauczycieli
Stan postulowany a rzeczywistość w opinii badanych    

Michał Tomczak
Momenty transgresyjne w biografii a kształtowanie się
tożsamości zawodowej na przykładzie współczesnych nauczycieli  

Antoni Michno
Surdopedagog i jego rozwój profesjonalny
Włoskie doświadczenia procesu integracji   

Rafał Majzner
Samoocena nauczycieli wczesnej edukacji w zakresie
kompetencji muzycznych. Doniesienie z badań    

CZĘŚĆ III. Transgresje w edukacji wczesnoszkolnej
Ewa Kochanowska
Transgresyjny wymiar aktywności poznawczej dziecka
rozpoczynającego naukę w szkole  

Barbara Górecka-Mostowicz
Dojrzałość szkolna jako przejaw wieloaspektowego
przekraczania progów edukacyjnych przez dziecko  

Joanna Skibska
Sześciolatek w szkole. Obowiązek szkolny –
założenia i rozwiązania   

Monika Jurewicz
Problemy indywidualizacji nauczania w przestrzeni
klasy szkolnej w percepcji nauczycieli wczesnej edukacji  

Justyna Truskolaska
Program Drawing Children into Reading –
transgresje w edukacji początkowej      

CZĘŚĆ IV. Transgresyjny wymiar specjalnych potrzeb
edukacyjnych dzieci i młodzieży
Barbara Pieronkiewicz
Koncepcja nauczania transgresyjnego jako odpowiedź
na specjalne potrzeby edukacyjne współczesnej młodzieży    

Anna Witek, Izabella Maria Łukasik
Potrzeba rozwijania wybranych kompetencji uczniów
ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się   

Agnieszka Pawluk-Skrzypek
Granice niewiedzy. Nauczyciele języka angielskiego
wobec uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi   

Teresa Lewandowska-Kidoń, Anna Witek
Gotowość nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej
do pracy z dzieckiem przewlekle chorym   

Stanislav Střelec, Lenka Frimlová
Możliwości rodziców w pokonywaniu przeszkód
w optymalnym rozwoju uzdolnionych dzieci   

Jan Šťáva
Strategie usuwania barier w kształceniu uczniów zdolnych
we współczesnej czeskiej szkole      

Marzena Możdżyńska
Szanse dzieci zdolnych w rodzinach dotkniętych ubóstwem