Uczniowskie korzyści z funkcjonowania w rzeczywistości szkolnego pogranicza między światami mediów online i offline

Badania nad korzyściami uczniów w kontekście edukacyjnym nie należą do częstych, a te nieliczne, z którymi możemy się spotykać w literaturze prowadzone były najczęściej w obszarze pedagogiki medialnej. Ta subdyscyplina jako nauka społeczna w sposób szczególny związana jest z teoriami masowego komunikowania, a zatem również z teorią użytkowania i korzyści, zgodnie z którą Tomasz Huk prowadził opisane w publikacji badania. Zastosowanie podejścia pedagogicznego w badaniach nad teorią użytkowania i korzyści rzuca nowe światło na poznawany wycinek rzeczywistości.

Założeniem Autora było spojrzenie na środowisko szkolne w perspektywie możliwości i szans rozwojowych. Tomasz Huk prowadząc badania starał się opisać rzeczywistość, w której funkcjonuje uczeń, umiejscowiony na pograniczu między światami online i offline.

Korzyści, będące przedmiotem prezentowanych w książce badań, Autor rozpatruje w aspekcie funkcjonowania ucznia klasy czwartej, piątej i szóstej w świecie szkoły podstawowej, który jest również pograniczem światów mediów online i offline. Jest to szkolny świat pełen sytuacji, w którym zdarza się, że uczeń korzysta z mediów online i offline, aby poszukać informacji, zaspokoić swoją ciekawość, poczuć się bezpieczniej, odnaleźć wzorzec godny do naśladowania czy autorytet, zidentyfikować system wartości kształtujący jego tożsamość, odnaleźć grupę rówieśniczą, paczkę, mieć kontakt z innymi uczniami (koleżankami i kolegami), wypełnić sobie czas na rozrywce, relaksie, a nawet aby uciec od dręczących go problemów.

Okazuje się, że zidentyfikowane w pracy problemy, nieczęsto były tak kompleksowo analizowane na kanwie ilościowych badań prowadzonych w obszarze pedagogiki medialnej na stosunkowo dużej próbie badawczej uczniów uczęszczających do klasy czwartej, piątej oraz szóstej szkoły podstawowej. A więc na próbie 4004 uczniów będących w przejściowym okresie, kiedy przestają być określani mianem dzieci, a jeszcze nie należą do typowych reprezentantów młodzieży.

Książkę otwiera rozdział, w którym przedstawił światy mediów cyfrowych rozpatrywanych przez analizę spostrzeżeń podmiotu jakim jest uczeń funkcjonujący na pograniczu tych światów w kontekście czerpanych korzyści. W rozdziale drugim Autor charakteryzuje szkołę rozumianą jako jeden ze światów, ale również jako pogranicze, na terenie którego stykają się owe światy mediów online i offline.

W kolejnym rozdziale Tomasz Huk nawiązuje do koncepcji Marschala McLuhana przywołując jego poglądy, ponieważ postrzegał on media z perspektywy ich użyteczności, czyli w aspekcie korzyści rozpatrywanych w moich badaniach. Wskazuje tu również na pewne trendy, które możemy zaobserwować w szkolnej rzeczywistości.

Rozdział piąty dotyczy metodologicznych podstaw badań, w który opisany został autorski, wystandaryzowany Kwestionariusza Korzyści Medialnych Ucznia.

Kolejną część monografii otwiera rozdział szósty, w którym Autor dokonał charakterystyki badanych uczniów pod względem cech społeczno-demograficznych oraz pod względem wybranych zasobów medialnych. W siódmym rozdziale opisana została analiza częstotliwość korzyści osiąganych przez uczniów klas 4-6 szkoły podstawowej użytkujących media online i offline w związku z ich funkcjonowaniem w szkole. W prowadzonych analizach nie mogło zabraknąć natężenia, które definiuję jako liczbę punktów osiąganych przez uczniów, a które mierzone było za pomocą KKMU. Poziom tego natężenia analizowałem w odniesieniu do wybranych zmiennych takich jak: płeć, posiadanie profilu na Facebooku, posiadanie starszego rodzeństwa, posiadanie smartfonu, posiadanie dostęp do Internetu w domu, posiadanie dostępu do bezprzewodowego Internetu w szkole, rodzaj szkoły, poziom edukacyjny oraz poziom samooceny osiągnięć edukacyjnych.

W kolejnym rozdziale niniejszej monografii zawarłem dyskusję i wnioski, które sformułowałem na podstawie przeprowadzonych analiz empirycznych. Wnioski te mogą być potraktowane jako punkt odniesienia do budowania hipotez, a nawet do weryfikowania teorii użytkowania i korzyści w projektowanych badaniach. W ramach tego rozdziału opracowane zostały również wnioski praktyczne, które tworzą zbiór wskazówek pedagogicznych dla studentów, nauczycieli, dyrektorów szkół oraz dla pracowników nadzoru pedagogicznego.

Przeprowadzone badania umożliwiły na podstawie danych dotyczących świata rzeczywistego i świata cyfrowego skonstruowanie nie tylko wniosków, ale również pewnych pytań i hipotez roboczych. Czy są one ważne, o tym zdecyduje z każdy z czytelników? 

Spis treści: