Wstęp do programowania z przykładami w Turbo Pascalu

 

Spis treści

Wstęp (11)

Rozdział 1. Program sekwencyjny (17)

• Pojęcia podstawowe (17)
• Elementy języka Pascal (20)
• Typy standardowe (22)
• Struktura programu (23)
  • Definicje stałych (24)
  • Deklaracja zmiennych (24)
• Instrukcje (26)
• Podprogramy (26)
• Nadawanie wartości zmiennym (28)
  • Wyrażenia (28)
  • Nadawanie wartości zmiennym przez program, instrukcja przypisania (29)
  • Nadawanie wartości zmiennym przez użytkownika (30)
  • Wyprowadzanie informacji i danych z programu do użytkownika (31)
  • Wyprowadzanie komunikatów (32)
  • Wyprowadzanie wyników (33)
  • Wyprowadzanie ostrzeżeń i komunikatów o błędach (35)
• Program sekwencyjny (35)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (36)
• Pytania kontrolne (38)
• Ćwiczenie - Edycja, kompilacja i uruchomienie programu sekwencyjnego (39)
• Zadania (41)

Rozdział 2. Programy rozgałęzione (45)

• Typy standardowe (45)
  • Typy całkowite (45)
  • Typ logiczny BOOLEAN (49)
  • Typy rzeczywiste (49)
  • Typ znakowy CHAR (51)
  • Typ napisowy STRING (53)
• Schematy blokowe (54)
• Programy rozgałęzione (58)
• Instrukcje warunkowe (60)
• Instrukcja złożona (62)
• Przykład zastosowania (63)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (63)
• Pytania kontrolne (66)
• Ćwiczenie - Instrukcje warunkowe i programy z rozgałęzieniami (68)
• Zadania (71)

Rozdział 3. Program z powtórzeniami (75)

• Podstawowe operacje wykonywane w pętli (75)
• Pętle o znanej liczbie powtórzeń - Instrukcja FOR (77)
  • Składnia instrukcji FOR (77)
  • Ustalanie liczby powtórzeń (79)
• Pętle wykonywane przy spełnieniu warunku - instrukcja WHILE (81)
• Pętle wykonywane do spełnienia warunku wyjścia z pętli - instrukcja REPEAT (82)
• Pętle w pętli (83)
• Przykłady (84)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (85)
• Pytania kontrolne (86)
• Ćwiczenie - Organizacja pętli - instrukcje iteracyjne (87)
• Zadania (88)

Rozdział 4. Proces wytwarzania programu (93)

• Cykl życia programu (93)
• Projektowanie programu (97)
• Rodzaje konstrukcji programowych wykorzystywanych przy konstrukcji algorytmów i ich implementacja (98)
• Algorytm strukturalny (99)
• Testowanie i uruchamianie programu (103)
  • Zasady testowania (105)
  • Udogodnienia programu uruchamiającego systemu Turbo Pascal (107)
• Dokumentowanie programów (108)
  • Rodzaje dokumentacji (108)
  • Zawartość dokumentacji (109)
  • Znaczenie i rodzaje komentarzy wprowadzanych do programu (109)
• Uwagi dotyczące stylu programowania (110)
• Pytania kontrolne (111)
• Ćwiczenie - Instrukcje warunkowe i instrukcje iteracyjne (112)
• Zadania (114)

Rozdział 5. Typy definiowane przez użytkownika: wyliczeniowy i okrojony. Instrukcje CASE i GOTO (117)

• Typy definiowane przez użytkownika (117)
  • Typ wyliczeniowy (118)
  • Typ okrojony (121)
• Wybór jednego z wielu wariantów - instrukcja CASE (122)
• Przykłady zastosowania instrukcji CASE (125)
• Instrukcja skoku (125)
• Diagramy syntaktyczne (126)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (127)
• Pytania kontrolne (129)
• Ćwiczenie - Instrukcja CASE (130)
• Zadania (131)

Rozdział 6. Typ tablicowy (135)

• Ogólna charakterystyka (135)
• Definicje typów i deklaracja zmiennych tablicowych (135)
  • Definiowanie typu tablicowego (135)
  • Deklaracja zmiennych tablicowych (137)
• Odwołanie do elementu tablicy (139)
• Nadawanie wartości elementom tablicy (140)
• Wyprowadzanie elementów tablicy (141)
• Dynamiczne wykorzystanie tablicy (142)
• Wyszukiwanie w tablicy elementu spełniającego określony warunek (144)
• Wybór elementów spełniających określony warunek (147)
• Wyszukiwanie w tablicy elementu o maksymalnej wartości (148)
• Inne operacje na elementach tablic i tablicach (150)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (152)
• Pytania kontrolne (154)
• Ćwiczenie - Tablice (155)
• Zadania (157)

Rozdział 7. Podprogramy - procedury i funkcje (163)

• Przeznaczenie i efekty stosowania podprogramów (163)
• Definicja podprogramu (164)
  • Definicja procedury (165)
  • Definicja funkcji (167)
  • Sposoby przekazywania parametrów do podprogramu (167)
  • Treść podprogramu (171)
  • Przykłady definicji procedur i funkcji (172)
• Wywoływanie procedur i funkcji (177)
• Zakres działania zmiennych programu (179)
• Zakres działania procedur (180)
• Zapowiedź procedury (182)
• Funkcje i procedury działające na napisach (183)
• Logiczny podział programu na podprogramy - metody projektowania programów (185)
• Diagramy służące do przedstawiania struktur danych i struktury programu (188)
  • Przeznaczenie i charakterystyka ogólna diagramów (188)
  • Formy diagramów struktury programu (189)
  • Przykłady diagramów struktury i działania programów (191)
• Fizyczny podział programu na moduły (194)
  • Przeznaczenie modułu (194)
  • Budowa modułu (195)
  • Wzajemne odwoływanie się modułów (196)
  • Zasady modularyzacji (196)
  • Biblioteka własnych procedur użytkownika (197)
  • Przykład budowy i wykorzystania modułu (198)
• Przykład procedury z parametrami funkcyjnymi (199)
• Procedury i funkcje rekurencyjne (200)
  • Zasada rekurencji pośredniej i właściwej (200)
  • Przykłady procedur i funkcji rekurencyjnych (202)
  • Zastosowania rekurencji (205)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (206)
• Pytania kontrolne (209)
• Ćwiczenie - Procedury i funkcje (210)
• Zadania (212)

Rozdział 8. Typ zbiorowy (219)

• Przeznaczenie (219)
• Definicja typu (219)
• Definicje stałych typu zbiorowego (220)
• Deklaracje zmiennych i inicjowanie ich wartości (221)
• Operacje na elementach zbiorów i na zbiorach (222)
• Zastosowania typu zbiorowego (224)
• Przykłady (226)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (226)
• Pytania kontrolne (227)
• Ćwiczenie - Zbiory (228)
• Zadania (231)

Rozdział 9. Typ rekordowy (235)

• Przeznaczenie (235)
• Definicja typu rekordowego (235)
• Deklaracje zmiennych, selektor pola rekordu, inicjowanie rekordów, operacje na polach i rekordach (238)
• Instrukcja wiążąca (239)
• Diagramy do prezentacji struktur danych (241)
• Gromadzenie rekordów w tablicach (243)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (245)
• Pytania kontrolne (247)
• Ćwiczenie - Rekordy deklaracje, wprowadzanie i wyprowadzanie danych (248)
• Zadania (257)

Rozdział 10. Komunikacja użytkownika z programem (261)

• Tryby pracy programu (261)
• Rodzaje programów (262)
• Sposoby komunikacji użytkownika z programem (262)
  • Zbiór komend (263)
  • Sterowanie działaniami użytkownika przez program (264)
  • Sterowanie działaniami programu przez użytkownika (266)
• Sterowanie pracą programów (269)
  • Opcje kompilacji (269)
  • Parametry programu (271)
  • Wywoływanie podprocesów (272)
  • Wybór funkcji z oferty programu (274)
  • Wybór funkcji z pasków narzędzi programu (275)
• Konstruowanie i prezentacja oferty programu (276)
• Sterowanie wprowadzaniem danych przez użytkownika (279)
  • Wprowadzanie danych w trybie wierszowym (279)
  • Wprowadzanie danych w trybie ekranowym (280)
  • Wprowadzanie danych za pomocą okienek dialogowych (281)
• Sterowanie wyprowadzaniem danych przez program (283)
  • Wyprowadzanie wyników w trybie wierszowym (283)
  • Konstruowanie raportów i wykazów (285)
  • Wyprowadzanie wyników przy pomocy okienek informacyjnych (286)
  • Inne formy wyprowadzania wyników - wykresy i mierniki (286)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (288)
• Pytania kontrolne (290)
• Ćwiczenie - Grupowanie rekordów w tablicach. Przetwarzanie tablic rekordów (291)
• Zadania (305)

Rozdział 11. Typ plikowy (315)

• Ogólna charakterystyka (315)
• Klasyfikacja plików i ich rola w programie (316)
• Plik jako implementacja ciągu (318)
• Definiowanie typu i deklaracja zmiennej dla plików elementowych (319)
• Operacje wykonywane na plikach jednorodnych (320)
  • Kojarzenie zmiennej plikowej z plikiem fizycznym (320)
  • Przygotowanie pliku do zapisu (321)
  • Dopisanie elementu do pliku (321)
  • Przygotowanie pliku do odczytu (322)
  • Odczyt elementu z pliku (322)
  • Sygnalizacja końca pliku (323)
  • Zamykanie pliku (323)
  • Inne funkcje dotyczące pliku elementowego (323)
  • Bezpośredni dostęp do elementów pliku (324)
  • Obcinanie pliku (324)
  • Kasowanie i zmiana nazwy pliku (325)
  • Ochrona przed błędami wykonania związanymi z obsługą plików i własna obsługa błędów (325)
  • Składowanie struktury danych w pliku (326)
• Schematy przetwarzania plików (327)
  • Schemat przetwarzania związany z zapisem do pliku (327)
  • Schemat przetwarzania danych z pliku (328)
  • Schemat wybierania elementów pliku o nieunikalnej wartości pola (328)
  • Schemat wyszukiwania elementu pliku według unikalnego pola (329)
  • Schemat aktualizacji elementu o znanym położeniu w pliku (330)
  • Schemat usunięcia elementu o znanym położeniu (330)
  • Schemat przetwarzania pliku źródłowego w plik wynikowy o tej samej nazwie (331)
• Operacje na plikach fizycznych i katalogach plików (332)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (334)
• Przykłady (337)
• Pytania kontrolne (338)
• Ćwiczenie - Pliki elementowe (339)
• Zadania (356)

Rozdział 12. Pliki tekstowe i blokowe (359)

• Pliki tekstowe (359)
  • Ogólna charakterystyka i przeznaczenie (359)
  • Deklaracja zmiennej plikowej dla plików tekstowych (360)
  • Operacje specyficzne dla pliku tekstowego (361)
  • Schemat przetwarzania pliku tekstowego (365)
  • Przykład generowania raportu (369)
  • Przykład generowania dokumentu (371)
  • Komunikacja programu z drukarką (375)
• Pliki blokowe (377)
  • Przeznaczenie (377)
  • Deklaracja pliku blokowego (378)
  • Operacje dotyczące pliku blokowego (378)
• Uwagi dotyczące zasad i stylu programowania (379)
• Pytania kontrolne (380)
• Ćwiczenie - Pliki tekstowe (381)
• Zadania (386)

Rozdział 13. Typ wskaźnikowy. Organizacja list (391)

• Charakterystyka ogólna (391)
• Zasady organizacji struktur listowych (392)
• Typ wskaźnikowy (393)
  • Definicja typu (394)
  • Deklaracje zmiennych wskaźnikowych (395)
  • Przydzielanie i zwalnianie pamięci dla zmiennych dynamicznych (396)
  • Odwołania do pól rekordów dynamicznych (399)
  • Przypisywanie adresów i zmiennych dynamicznych (400)
• Operacje na liście jednokierunkowej (405)
  • Struktura elementu i listy (405)
  • Moduł do obsługi listy jednokierunkowej (406)
  • Dołączanie elementu do listy (408)
  • Wyświetlenie zawartości listy (413)
  • Wyszukiwanie w liście (414)
  • Wybieranie elementów spełniających określony warunek (415)
  • Sprawdzanie stanu listy i odczytywanie danych z różnych elementów listy (415)
  • Usuwanie elementów z listy (417)
  • Zwolnienie elementów listy (422)
  • Rekurencyjne procedury na liście jednokierunkowej (422)
• Operacje na liście dwukierunkowej (424)
  • Struktura elementu i listy (424)
  • Zawartość modułu służącego do obsługi listy dwukierunkowej (425)
  • Dołączanie elementu do listy dwukierunkowej (427)
  • Wyświetlenie zawartości listy (432)
  • Wyszukiwanie w liście (432)
  • Sprawdzanie stanu listy i odczytywanie danych z różnych elementów listy (434)
  • Usuwanie elementów z listy dwukierunkowej (436)
  • Zwolnienie elementów listy dwukierunkowej (439)
• Składowanie danych z listy w pliku (440)
• Listy z nagłówkiem i listy cykliczne (441)
  • Zasady organizacji jednokierunkowej listy z nagłówkiem (441)
  • Zasady organizacji jednokierunkowej listy cyklicznej z nagłówkiem (442)
  • Zasady organizacji dwukierunkowej listy z nagłówkiem (443)
• Moduł programu, moduł uniwersalny (446)
  • Moduł programu (446)
  • Moduł uniwersalnych procedur działających na listach (447)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (449)
• Pytania kontrolne (450)
• Ćwiczenie - Zmienne wskaźnikowe, rekordy dynamiczne, listy rekordów (453)
• Zadania (464)

Rozdział 14. Dynamiczne struktury danych oparte na listach (467)

• Abstrakcyjny typ danych (467)
• Organizacja stosów (469)
  • Stos implementowany przez strukturę statyczną (469)
  • Implementacja stosu w postaci struktury dynamicznej (470)
• Organizacja kolejek (471)
• Grupy uporządkowane (475)
• Złożone struktury dynamiczne bazujące na listach (476)
  • Listy łączone i listy niezależne (476)
  • Listy list (478)
• Tablice adresów rekordów dynamicznych i kolekcje (479)
• Wektor rzadki i macierz rzadka (482)
• Inne struktury danych organizowane na bazie list (485)
  • Listy samoorganizujące się (485)
  • Listy topologiczne (485)
  • Lista odsyłaczy do pliku (486)
• Uwagi o zasadach i stylu programowania (487)
• Pytania kontrolne (488)
• Ćwiczenie - Przetwarzanie list rekordów (489)
• Zadania (498)

Rozdział 15. Drzewa (503)

• Cechy drzew (503)
• Implementacja drzewa w postaci struktur: statycznej i dynamicznej (507)
• Drzewo dokładnie wyważone (509)
• Binarne drzewa poszukiwań - drzewa BST (510)
  • Dołączanie węzła do drzewa (511)
  • Wyszukiwanie w drzewie binarnym (514)
  • Przeglądanie drzewa (516)
  • Usuwanie węzła z drzewa (523)
• Drzewo wielokierunkowe (531)
• Zasady i styl programowania (536)
• Pytania kontrolne (538)
• Ćwiczenie - Drzewa binarne (539)
• Zadania (548)

Dodatki (551)

Dodatek A. Wspomaganie nauki programowania w systemie TP-TOOL 3.0 (553)

• Wprowadzenie (553)
• Przeznaczenie, struktura i funkcje systemu (554)
• Oferta systemu (555)
  • Podoferta Nauka (556)
  • Podoferta Dokumentacja (562)
• Ograniczenia co do postaci programu oraz formaty dokumentacji (567)
  • Ograniczenia (567)
  • Postać tekstów programów (568)
  • Zasady formatowania tekstu programu (569)
  • Notacja zaznaczania logicznej struktury programu (571)
  • Notacja opisu struktur danych programu (572)
  • Notacja stosowana do opisu struktury programu (576)
• Zasady korzystania z programów narzędziowych systemu TP-TOOL z poziomu Turbo Pascala (579)
• Zakończenie (582)

Dodatek B. Wykaz błędów wykrywanych przez systemy Turbo Pascal 7.0 (Borland ) Pascal (583)

• Błędy kompilacji (583)
• Błędy wykonania (runtime error) (589)

Dodatek C. Znaki kodu ASCII (593)

Literatura (601)

Skorowidz (605)