Wybrane aspekty bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej

Publikacja ma na celu ukazanie czytelnikowi złożonego i wieloaspektowego obrazu bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej, która 1 grudnia 2009 roku zaczęła funkcjonować w zmienionych ramach prawnych.

Autorzy, nauczyciele akademiccy, od lat zajmujący się problematyką terroryzmu, bezpieczeństwa, stosunków międzynarodowych, dokonując analizy wybranych aspektów bezpieczeństwa energetycznego Unii, przedstawiają pojęcie i istotę bezpieczeństwa. Analizują bezpieczeństwo w kontekście ekonomicznym, geopolitycznym oraz z perspektywy polityki wewnętrznej państw. Ukazują je w świetle głównych teorii stosunków międzynarodowych. Nade wszystko jednak dokonują bilansu energetycznego w zakresie zapotrzebowania na surowce i energię na poziomie globalnym, regionalnym oraz z punktu widzenia państwa członkowskiego Unii Europejskiej (Polski).

Znaczna cześć książki jest też poświęcona energii jądrowej, odnawialnej oraz wydobyciu gazu łupkowego, surowca strategicznego z punktu widzenia rozwoju energetycznego Polski. Autorzy wyjaśniają zasady rządzące eksportem i importem surowców, ukazują powiązania m.in. między UE a Rosją oraz UE i państwami Azji Środkowej, analizują rozwój takich projektów jak Nord Stream, Nabucco czy South Stream.

Spis treści:

Wprowadzenie

1. BEZPIECZEŃSTWO W WYMIARZE KONCEPTUALNYM I TEORETYCZNYM

1.1. Bezpieczeństwo i zmieniająca się natura zagrożeń w dobie przemian globalnych
1.2. O trudnościach w definiowaniu bezpieczeństwa - implikacje dla teorii i praktyki
1.3. Pojęcie i istota bezpieczeństwa
1.4. Podstawowe ujęcia bezpieczeństwa
1.4.1. Ujęcie podmiotowe
1.4.2. Ujęcie przedmiotowe
1.4.3. Ujęcie procesualne
1.5. Między bezpieczeństwem negatywnym a pozytywnym
1.6. Pojęcie i istota bezpieczeństwa energetycznego
1.6.1. Znaczenie bezpieczeństwa energetycznego
1.6.2. Pojęcie bezpieczeństwa energetycznego w Unii Europejskiej
1.6.3. Pojęcie i istota bezpieczeństwa energetycznego na przykładzie Polski
1.6.4. Wnioski
1.7. Bezpieczeństwo energetyczne w perspektywie teoretycznej
1.7.1. (Neo)realizm i geopolityka wobec bezpieczeństwa energetycznego
1.7.2. Bezpieczeństwo energetyczne w ujęciu (neo)liberalnym
1.8. Wnioski

2. ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ I SUROWCE W ŚWIECIE - BILANS ENERGETYCZNY

2.1. Ropa (oraz produkty ropopochodne)
2.2. Gaz ziemny
2.3. Węgiel kopalny
2.4. Energia jądrowa
2.5. Energia odnawialna
2.6. Wnioski

3. UWARUNKOWANIA BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO UNII EUROPEJSKIEJ

3.1. Podstawowe informacje o rynku energetycznym UE
3.2. Import gazu ziemnego i ropy naftowej do UE
3.2.1. „Brama wschodnia”
3.2.1.1. „Dialog energetyczny UE – Rosja”
3.2.1.2. „Azja Środkowa”
3.2.2. „Brama południowa”
3.2.3. „Brama północna”
3.3. Import węgla do UE
3.4. Energia jądrowa w UE
3.5. Energia odnawialna w UE
3.6. Wnioski

4. BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE NA PRZYKŁADZIE POLSKI

4.1. Uwagi ogólne
4.2. Węgiel
4.2.1. Węgiel kamienny
4.2.2. Węgiel brunatny
4.3. Gaz - znaczenie i perspektywy rozwoju
4.3.1. Zasoby, wydobycie i zużycie gazu
4.3.2. Korytarz Północ.Południe
4.3.3. Terminal LNG
4.3.4. Gaz łupkowy
4.4. Morze Bałtyckie - problemy bezpieczeństwa energetycznego i gospodarczego
4.4.1. Czynniki konkurencyjności portów polskich
4.4.2. Konkurencyjność międzynarodowa polskich portów morskich po 1989 r.
4.4.3. Współczesny wymiar konkurencyjności międzynarodowej portów polskich w regionie Morza Bałtyckiego
4.4.4. Polskie porty morskie - obroty ładunkowe i tranzytowe
4.4.5. Gdańsk, Gdynia, Szczecin, Świnoujście - struktura ładunków
4.4.6. Przykład Portu Gdańsk
4.5. Obecność Rosji w przestrzeni gospodarczej Morza Bałtyckiego
4.5.1. Rozbudowa rosyjskich portów morskich
4.5.2. Nord Stream a Polska
4.6. Energia odnawialna
4.6.1. Struktura i specyfika odnawialnych źródeł energii w Polsce
4.6.2. Biomasa i biogaz
4.6.3. Energetyka wiatrowa
4.7. Energia jądrowa
4.8. Wnioski

Zakończenie

Bibliografia

Spis tabel i rysunków

Załączniki

Informacje o autorach