Wybrane obszary diagnozy, profilaktyki, terapii w teorii i praktyce pedagogicznej

Diagnoza pedagogiczna przewiduje dwie orientacje. Pierwsza z nich − diagnoza pozytywna, przy doborze odpowiednich metod i form pracy terapeutycznej, rokuje pomyślną redukcję niepokojącego stanu na rzecz jego poprawy. Z  kolei drugi typ diagnozy − negatywna przewiduje pogłębienie istniejącego problemu, zaburzenia, czy też zagrożenia. Zarówno diagnoza pozytywna, jak i negatywna zakłada pewien rozwój istniejącego problemu. Jednak jego następstwo nie zawsze może być pomyślne zarówno dla samej jednostki, grupy ludzi, czy też społeczeństwa. Trafne rozpoznanie, a następnie ocena ryzyka determinującego kierunek ewaluacji wcześniej zaistniałego problemu jest niezwykle ważnym momentem w praktyce pedagogicznej.

Od nauczyciela/pedagoga/logopedy/diagnosty, współcześnie oczekuje się wysokich kompetencji w zakresie diagnozy, profilaktyki i terapii pedagogicznej. Na owe kompetencje składają się przede wszystkim wiedza teoretyczna, metodologiczna, sprawności oraz umiejętności praktyczne, a także samoświadomość w zakresie kompetencji osobistych. Posiadanie kompetencji w tych trzech obszarach, pozwala opracować właściwy program pomocy dziecku, w którym zostaną uwzględnione najbardziej optymalne metody i formy pracy pedagogicznej. Na tym etapie ważna jest współpraca ze środowiskiem rodzinnym, w którym rozwija się dziecko. Zazwyczaj czynniki determinujące zaburzenia w harmonijnym rozwoju nie pochodzą z jednego źródła, nie tkwią tylko w osobowości dziecka, ale również w jego najbliższym otoczeniu społecznym. Identyfikowanie wszelkich zagrożeń i czynników działających destrukcyjnie na rozwój dziecka, jest jednym z elementów nie tylko diagnozy, ale przede wszystkim stanowi wstęp dobrze prowadzonej profilaktyki.

Spis treści:

Wprowadzenie

Część 1. WYBRANE OBSZARY DIAGNOZY W PEDAGOGICE

Małgorzata Przybysz-Zaremba
Diagnoza czynników ryzyka i czynników chroniących w zakresie zachowań suicydalnych młodzieży – zarys problemu

Renata Gardian-Miałkowska
Zachowania suicydalne dzieci i młodzieży w świetle badań

Urszula Kazubowska
Holistyczna diagnoza rodziny jako najważniejszego środowiska wychowawczego w perspektywie familiologii

Hewilia Hetmańczyk
Środowisko rodzinne a kompetencje społeczne uczniów w młodszym wieku szkolnym

Anna Lis-Zaldivar
Współczesne dyskursy wokół diagnozy i terapii słuchu

Piotr Klimczyk
Samoocena ucznia w perspektywie pracy nauczyciela szkoły podstawowej

Natalia Filipchuk
Współczesne problemy rozwoju pedagogiki muzealnej w Ukrainie

Dorota Skrocka
Dobre samopoczucie czy zdrowie psychiczne? Refleksje nad kondycją psychiczną współczesnego człowieka

Oleksandr Serdiuk
Instytucjonalizm jako kwintesencja mentalności społeczeństwa

Część 2. PROFILAKTYKA WOBEC WYBRANYCH PROBLEMÓW, SYTUACJI I ZAGROŻEŃ

Jolanta Gebreselassie
Gotowość logopedów do realizacji zadań w zakresie profilaktyki zaburzeń komunikacji

Edyta Sielicka
Szkoła w profilaktyce sytuacji granicznych

Magdalena Pluskota, Marcin Radziwołek
Rodzaje zachowań ryzykownych wśród uczniów szkół ponadpodstawowych i sposoby ich niwelowania

Renata Gardian-Miałkowska
Zapobieganie zachowaniom suicydalnym

Część 3. WYBRANE METODY PRACY, POMOCY I WSPARCIA (TERAPEUTYCZNEGO) DZIECI, MŁODZIEŻY ORAZ DOROSŁYCH

Izabela Bieńkowska
Metody wspomagające pracę dydaktyczną nauczyciela akademickiego

Hanna Rugała
Żywa biblioteka jako metoda edukacji antydyskryminacyjnej

Aleksandra Siedlaczek-Szwed, Agata Jałowiecka-Frania
Aromaterapia, chromoterapia, luminoterapia i chi ball wsparciem oddziaływań logopedycznych

Katarzyna Miłek
Bajkoterapia w edukacji dziecka w wieku przedszkolnym

Krzysztof Polok, Magdalena Szkoda
Changing the Known into the Fresh; Modernizing Traditional TEFL Methods and Techniques When Teaching English to Young Learners as a Segment of Lifelong Education

Małgorzata Stopikowska
Pomoc rodzinie i dziecku z FASD – okiem pedagoga: potrzeby, możliwości, propozycje rozwiązań systemowych
 
Konrad Rokoszewski
Metoda projektów jako element rozwoju kompetencji i narzędzie pracy pracowników socjalnych oraz edukatorów w kształceniu i pracy z młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Noty o autorach