Wyznaczniki poczucia jakości zdrowia kobiet w okresie okołomenopauzalnym

W niniejszej monografii zaprezentowałyśmy badania poświęcone wyznacznikom poczucia jakości zdrowia kobiet w okresie perimenopauzalnym. Wcześniej dokonałyśmy teoretycznej analizy problematyki dotyczącej czynników kształtujących przeżycia związane z okresem menopauzy oraz jakości zdrowia. Uzyskane wyniki unaoczniły nam przede wszystkim rolę cech osobowości, zwłaszcza neurotyczności, ekstrawertyczności, ugodowości, samooceny, oraz Ja cielesnego dla poczucia jakości zdrowia badanych kobiet. Przedstawione badania własne wnoszą istotne treści w wiedzę na temat zdrowia kobiet w okresie menopauzy. Potwierdzają założenie, że konieczne jest holistyczne podejście do zdrowia kobiet przechodzących menopauzę, uwzględniające różne obszary ich funkcjonowania. Uzyskane wyniki mogą być wykorzystywane w praktyce, w szczególności w dziedzinie promocji zdrowia kobiet przeżywających menopauzę. Podejmowane w tym zakresie działania powinny koncentrować się głównie na upowszechnieniu przekonania, że opieka medyczna nad kobietami w tej fazie życia powinna skupiać się nie tylko na leczeniu objawów menopauzy, ale także na stanie emocjonalnym, zadowoleniu z ciała (postrzeganiu własnej atrakcyjności fizycznej), samoocenie czy satysfakcji z różnych sfer egzystencji. Wszystkie te obszary stanowią integralną całość w rozumieniu zdrowia kobiet doświadczających menopauzy. Okazuje się, że to właśnie trafne rozpoznawanie własnych stanów emocjonalnych i fizjologicznych oraz postawa wobec ciała, obok neurotyczności i ekstrawersji, odgrywają kluczową rolę w subiektywnej ocenie zdrowia psychofizycznego.

Głównym celem autorskich badań prezentowanych w niniejszej monografii było zdiagnozowanie poczucia jakości zdrowia kobiet w okresie okołomenopauzalnym oraz wyłonienie układu czynników podmiotowych warunkujących ich samopoczucie. Stosowane w książce pojęcie poczucia jakości zdrowia odnosi się do subiektywnej oceny zdrowia psychofizycznego i obejmuje poczucie jakości życia (i jego sfery), objawy menopauzy oraz natężenie pozytywnych i negatywnych uczuć.

Książka składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy poświęcono społecznym i medycznym aspektom okresu menopauzy. Omówiono w nim zagadnienia związane z terminologią menopauzy oraz jej przebiegiem i objawami. W rozdziale drugim przedstawiono problem uwarunkowań doświadczania objawów menopauzy w kontekście różnych perspektyw teoretycznych, zmiennych pozapsychologicznych oraz psychologicznych. W rozdziale trzecim zaprezentowano projekt badań własnych i rezultaty badawcze. Pracę zamyka zakończenie, w którym wskazano na aplikacyjny charakter badań.

Spis treści:

Wprowadzenie    

Rozdział 1
Społeczne i medyczne aspekty okresu okołomenopauzalnego     

1.1. Pojęcie menopauzy    

1.2. Endokrynologia naturalnej menopauzy   

1.2.1. Cykl menstruacyjny    

1.2.2. Charakterystyka czynności endokrynologicznej jajnika w okresie okołomenopauzalnym 

1.3. Objawy menopauzy    

1.3.1. Objawy specyficzne 

1.3.1.1. Uderzenia gorąca i nocne pocenie się 

1.3.1.2. Atrofia urogenitalna 

1.3.1.3. Nieregularne miesiączkowanie   

1.3.2. Objawy niespecyficzne 

1.4. Demografia naturalnej menopauzy 

Rozdział 2
Uwarunkowania doświadczania objawów menopauzy 
 

2.1. Menopauza w ujęciu różnych perspektyw teoretycznych   

2.1.1. Perspektywa biomedyczna   

2.1.2. Perspektywa demograficzno-kulturowa    

2.1.3. Perspektywa rozwojowa   

2.1.4. Perspektywa ewolucyjna    

2.1.5. Perspektywa psychopatologiczna   

2.2. Pozapsychologiczne uwarunkowania doświadczania objawów menopauzy 

2.3. Psychologiczne uwarunkowania doświadczania objawów menopauzy 

2.3.1. Uwarunkowania doświadczania objawów menopauzy – model biopsychospołeczno-kulturowy   

2.3.2. Cielesność jako zmienna warunkująca doświadczanie objawów menopauzy   

2.3.2.1. Ja cielesne a zdrowie 

2.3.2.2. Ja cielesne w ujęciu Olgi Sakson-Obady

2.3.2.3. Wieloczynnikowy model doświadczeń cielesnych i emocjonalnych kobiet w okresie menopauzy Arenda T. Veeningi i Florisa W. Kraaimaata 

2.4. Jakość życia kobiet w okresie menopauzy 

2.4.1. Jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia kobiet w okresie menopauzy 

2.4.2. Poczucie jakości zdrowia kobiet w okresie menopauzy 

 Rozdział 3
Podmiotowe uwarunkowania poczucia jakości zdrowia kobiet w okresie okołomenopauzalnym w świetle badań własnych 

3.1. Założenia i cel badań własnych 

3.1.1. Model badań 

3.1.2. Pytania badawcze   

3.1.3. Narzędzia badawcze   

3.1.4. Osoby badane    

3.2. Poczucie jakości zdrowia kobiet w okresie okołomenopauzalnym 

3.2.1. Poziom poczucia jakości życia 

3.2.2. Częstość i intensywność objawów menopauzy 

3.2.3. Poziom natężenia pozytywnych i negatywnych uczuć 

3.3. Wyznaczniki poczucia jakości zdrowia kobiet w okresie okołomenopauzalnym   

3.3.1. Predyktory poczucia jakości życia 

3.3.2. Predyktory natężenia objawów menopauzy oraz negatywnych 

i pozytywnych uczuć 

3.4. Podsumowanie wyników badań 

3.4.1. Poziom poczucia jakości zdrowia 

3.4.2. Wyznaczniki poczucia jakości zdrowia   

Zakończenie 

Spis schematów, tabel i wykresów 

Bibliografia