Zaniedbane obszary edukacji- pomiędzy pedagogiką a pedagogiką specjalną

Książka swoją tematyką wpisuje się w obszar coraz częściej prowadzonych dyskusji dotyczących uwarunkowań uczestnictwa lub nieobecności człowieka w życiu społecznym. Jednym z ważniejszych jego wymiarów jest edukacja. I na tym etapie, jak się okazuje, może dochodzić do procesów marginalizacji i wykluczenia związanego z zaburzeniami rozwoju, niepełnosprawnością, czy miejscem zamieszkania. W analizach i w oparciu o badania własne Autorka książki ukazuje ich rozmiar. Tytułowe – pomiędzy pedagogiką a pedagogiką specjalną – jest wskazaniem na konieczność współpracy pedagogów i nauczycieli.

Dzieci niepełnosprawne coraz częściej są i będą uczniami szkół ogólnodostępnych, a wiedza na temat niepełnosprawności, jej uwarunkowań, specyfiki funkcjonowania dotkniętego nią dziecka stanie się warunkiem skutecznej pracy dydaktycznej i wychowawczej.

Prezentowane w książce wyniki badań dotyczące osiągnięć szkolnych uczniów z niepełnosprawnością umysłową lekkiego stopnia pomogą uzmysłowić zakres możliwości jakimi dysponują w sytuacjach szkolnych. Ukażą również dystans jaki ich dzieli do pełnosprawnych rówieśników, uzmysłowią z jakim zróżnicowaniem grupy należy się liczyć i jakie w związku z tym może to rodzić utrudnienia, tak dla ucznia, jak i dla nauczyciela.
 

Spis treści:

Wstęp

Szkoła i kształcenie ogólne jako wyzwanie współczesności

Bieda i ubóstwo – wstydliwe oblicze rozwoju cywilizacji

Wybrane koncepcje marginalności i wykluczenia społecznego

Edukacyjne konsekwencje biedy i ubóstwa

Edukacyjne konsekwencje diagnozy, selekcji i izolacji

Bieda dzieci i ich środowisk rodzinnych – sytuacja w Polsce

O nierównościach edukacyjnych – zaspokajanie specjalnych potrzeb

Niepełnosprawność groźbą edukacyjnego niepowodzenia i wykluczenia

Edukacja w Polsce – szansa czy zagrożenie? Jak „zreformować reformę”

Trudności w uczeniu się jako potencjalna przyczyna wykluczenia i marginalizacji

Teoretyczne koncepcje trudności w uczeniu się

Koncepcja trudności w uczeniu się jako zaburzenie indywidualnego rozwoju człowieka

Konteksty trudności w uczeniu się jako efekt marginalizacji i wykluczenia

Teoria socjolingwistyczna Basila Bernsteina

Teoria reprodukcji kulturowej Pierre’a Bourdieu

Trudności w uczeniu się a koncepcja wyuczonej bezradności

Trudności w uczeniu się w kontekście teorii naznaczania społecznego

Edukacja na wsi. Mity a rzeczywistość

Możliwe przyczyny i obszary wykluczenia społecznego na terenach wiejskich

Mit 1. Edukacja przedszkolna na wsi – wciąż zaniedbany i niedoceniany etap w edukacji

Mit 2. Mniejsze szanse kształcenia w toku realizacji obowiązku szkolnego

Mit 3. Ograniczony dostęp do kształcenia na poziomie wyższym

Mit 4. Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych na terenach wiejskich – nierozwiązany problem
         alternatywnej edukacji

Ocena jakości kształcenia i efektywności pracy szkół – raporty polskie z badań OECD w latach 2000–2006

Tło dla analizy zaniedbań w obszarze edukacji

Uwarunkowania i efekty kształcenia podstawowego na terenach wiejskich – analiza wyników egzaminów zewnętrznych przeprowadzonych w latach 2002–2008

Kwalifikacje nauczycieli

Dostęp do współczesnych technologii informacyjnych a specyfika kształcenia na terenach wiejskich

Zasoby biblioteczne we wspomaganiu kształcenia na terenach wiejskich

Zajęcia pozalekcyjne w kształceniu podstawowym na terenach wiejskich

Uwarunkowania i efekty kształcenia gimnazjalnego na terenach wiejskich – z wyników badań CKE w latach 2002–2008

Kwalifikacje nauczycieli

Dostęp i wykorzystanie współczesnych technologii informacyjnych w kształceniu gimnazjalnym

Zasoby biblioteczne i ich wykorzystanie w kształceniu gimnazjalnym na terenach wiejskich

Zajęcia pozalekcyjne w kształceniu gimnazjalnym na terenach wiejskich

Odpad szkolny – przemilczane wykluczenie

Uwarunkowania i efekty kształcenia podstawowego i gimnazjalnego uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych – z wyników badań CKE w latach 2002–2008

Pojęcie specjalnych potrzeb edukacyjnych

Efekty kształcenia podstawowego uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych (z danych CKE za lata 2002–2008)

Kształcenie specjalne w Polsce – szkoły podstawowe

Kwalifikacje nauczycieli pracujących z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Dostęp i wykorzystanie współczesnych technologii informacyjnych

w pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Zasoby biblioteczne i ich wykorzystanie w kształceniu podstawowym uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Zajęcia pozalekcyjne w kształceniu uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Efekty kształcenia gimnazjalnego uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych – z danych CKE za lata 2002–2008

Kształcenie specjalne w Polsce – etap gimnazjum

Kwalifikacje nauczycieli pracujących z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych na etapie gimnazjum

Dostęp i wykorzystanie współczesnych technologii informacyjnych w pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych na etapie gimnazjum

Zasoby biblioteczne i ich wykorzystanie w pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych na etapie gimnazjum

Polskie wyzwania edukacyjne XXI wieku. Jaka szkoła, w jakim systemie?

Edukacyjne szanse oraz zagrożenia w kształceniu dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych na terenach wiejskich – z badań własnych

Efekty kształcenia gimnazjalnego na terenach wiejskich a zagadnienie trudności w uczeniu się. Prezentacja wyników badań własnych

Ocena poziomu kompetencji uczniów gimnazjów wiejskich w zakresie treści humanistycznych

Ocena poziomu kompetencji uczniów gimnazjów wiejskich w zakresie treści matematyczno-przyrodniczych

Zróżnicowanie wyników uczniów z gimnazjów wiejskich a płeć badanych

Podsumowanie

Uczeń z niepełnosprawnością umysłową poza kształceniem specjalnym Zaspokajanie specjalnych potrzeb edukacyjnych na terenach wiejskich

Relacja: integracja – nauczanie włączające

Efekty procesu kształcenia uczniów z niepełnosprawnością umysłową w szkole ogólnodostępnej na terenach wiejskich Relacja z badań własnych

Podsumowanie

Jaka przyszłość? Wnioski, postulaty, prognozy

Bibliografia

Netografia