Szkice z dziejów dydaktyki Od starożytności po czasy dzisiejsze

Tak znakomitej  książki  pedagogicznej  nie  napisano  od  wielu lat. Jest dobrze  skonstruowana  począwszy od tytułu, po ostatnią stronę. Treści w niej zawarte porządkują  i  uzupełniają wiedzę  z historii dydaktyki od pradawnych czasów po dzień  dzisiejszy. Na dodatek świetnie się ją czyta, a każdy kto  po nią sięgnie znajdzie w  niej to, czego potrzebuje:

- pedagog akademicki dostrzeże zapewne stałe następstwo i dialektykę  konstruowania  teorii dydaktycznych ich realizacji;

- studentowi pedagogiki pomoże zbudować w swoim umyśle system wiedzy zakresu dydaktyki, z uwzględnieniem porządku  historycznego;

- inne osoby zainteresowane sztuką nauczania dowiedzą się, z jakim trudem i mistrzostwem pedagodzy ją  tworzyli.

Przewiduję więc, że  Szkice z dziejów dydaktyki  dostąpią  zaszczytnej rangi podręcznika  akademickiego dla  studiujących  nauki  pedagogiczne. Pan Profesor Czesław Kupisiewicz  jest  nazywany Papieżem Polskiej Pedagogiki  i  dlatego po Jego książki sięgają  pedagodzy, wiedząc że zawierają one zawsze solidną i potrzebną wiedzę. […]

                                                                                                      

  Prof. zwycz. dr hab. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska

Spis treści:

Wprowadzenie  

 

Rozdział 1

Wkład starożytności w budowę zrębów dydaktyki  

Sofiści  

Sokrates (około 470–399 p.n.e.)  

Platon (około 427–347 p.n.e.)  

Arystoteles (384–322 p.n.e.)  

Podsumowanie  

 

Rozdział 2

Udział średniowiecza w rozbudowie podstaw dydaktyki  

Szkolnictwo średniowieczne  

Uniwersytety  

Scholastyka  

Podsumowanie  

 

Rozdział 3

Ożywczy wpływ odrodzenia na dydaktykę  

Vittorino da Feltre (1378–1446)  

Erazm z Rotterdamu (1466–1536)  

Juan Luis Vives (1492–1540)  

Reformacja a dydaktyka i działalność dydaktyczna  

Jezuici  

Johannes Sturm (1507–1589)  

Andrzej Frycz Modrzewski (1503–1572)  

Michel Montaigne (1533–1592)  

Podsumowanie  

 

Rozdział 4

Między renesansem a oświeceniem – złote lata dla dydaktyki  

Pojawienie się nazwy „dydaktyka” oraz uznanie jej za „sztukę nauczania”  

Pierwszy wielki system dydaktyczny Jana Ámosa Komeńskiego  (1592–1670) 

John Locke (1632–1704) i jego wpływ na rozwój dydaktyki  Dydaktyczny bilans okresu przejściowego od renesansu do oświecenia  

 

Rozdział 5

Udział oświecenia w umacnianiu dydaktyki jako „sztuki nauczania”  

Dydaktyczne idee francuskich encyklopedystów  

Denis Diderot (1713–1784)  

Étienne Bonnot de Condillac (1715–1780)  

Jean Antoine Nicolas Condorcet (1743–1794)  

Claude Adrien Helvétius (Helwecjusz) (1715–1771)  

Jean Jacques Rousseau (1712–1778)  

Filantropiści  

Immanuel Kant (1724–1804) i wpływ jego filozofii na dydaktykę  

Dydaktyczne idee Komisji Edukacji Narodowej  

Dydaktyczne osiągnięcia oświecenia  

Podsumowanie  

 

Rozdział 6

Narodziny dydaktyki jako dyscypliny naukowej  

Johann Heinrich Pestalozzi (1746–1827)  

Johann Friedrich Herbart (1776–1841) i herbartyści  

Friedrich Adolf Wilhelm Diesterweg (1790–1866)  

Dydaktyczne koncepcje utopistów  

Dydaktyczne idee Karola Marksa (1818–1883)
i Fryderyka Engelsa (1820–1895)  

Wkład XIX wieku w budowę dydaktyki jako nauki  

 

Rozdział 7

Rozwój dydaktyki jako nauki w XX wieku w USA  

Progresywizm  

Esencjalizm  

Perenializm  

Ustawiczne doskonalenie jako cel przebudowy szkoły  

Descholaryzacja  

Szkoła alternatywna  

Szkoła jako element zintegrowanego systemu edukacji  

Podsumowanie  

 

Rozdział 8

Rozwój dydaktyki jako nauki w XX wieku w Europie  

Ellen Key (1849–1926)  

Paweł Piotrowicz Błoński (1884–1941)  

Édouard Claparède (1873–1940)  

Roger Cousinet (1881–1973)  

Ovide Decroly (1871–1932)  

Adolf Ferrière (1879–1960)  

Celestin Freinet (1896–1966)  

Hugo Gaudig (1860–1923)  

Georg Kerschensteiner (1854–1932)  

Wilhelm August Lay (1862–1926) – prekursor dydaktyki eksperymentalnej  

Maria Montessori (1870–1952)  

Peter Petersen (1884–1952)  

Henryk Rowid (1877–1944)  

Anton Sickinger (1858–1930)  

Nowe wychowanie – próba syntezy  

 

Rozdział 9

Nowe ujęcia dawnych koncepcji dydaktycznych w Europie i USA w drugiej połowie XX i na progu XXI wieku  

Dydaktyka „naukowa”  

Dydaktyka psychologiczna  

Dydaktyczne idee przewodnie raportów Edgara Faure’a,
Klubu Rzymskiego i Jacques’a Delorsa  

Dydaktyczne koncepcje polskich raportów edukacyjnych  

Koncepcja dydaktycznego programowania  

Paradygmat nauczania – uczenia się sprawczego  

„Zmiana” i „wzmacnianie”: słowa-klucze
współczesnych reform szkolnych w USA  

 

Rozdział 10

Wiek XX – próba dydaktycznego bilansu i problemy otwarte  

Cele kształcenia  

Treść kształcenia  

Proces kształcenia (nauczania – uczenia się)  

Zasady nauczania  

Metody nauczania  

Organizacyjne formy kształcenia  

Środki kształcenia  

Reformy szkolne  

 

Bibliografia